15. SA'D B. EBİ VAKKAS ZÜHRi'NİN MENKIBELERİ. ZÜHRE OĞULLARI
NEBi S.A.V.'İN DAYILARIDIR. ADI SA'D B. MALİK'DİR.
حدثني محمد
بن المثنى:
حدثنا عبد
الوهاب قال: سمعت
يحيى قال:
سمعت سعيد بن
المسيب قال:
سمعت
سعدا يقول:
جمع لي النبي
صلى الله عليه
وسلم أبويه
يوم أحد.
[-3725-] Said b. el-Müseyyeb dedi kİ: Ben Sa'd'ı şöyle
derken dinledim:
"Uhud günü Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem benim için babasını
ve annesini bir arada zikretti (ve babam anam sana feda olsun, dedi.)"
Bu Hadis 4055,4056 ve 4057 numara ile gelecektir.
Diğer tahric edenler: Tirmizi edeb; Müslim, Fedail-üs Sahabe
Tirmizi rivayetinde:
Bu hadis hasen sahihtir. Demiştir.
حدثنا مكي بن
إبراهيم:
حدثنا هاشم بن
هاشم، عن عامر
ابن سعد، عن
أبيه قال: لقد
رأيتني وأنا
ثلث الإسلام.
[-3726-] Amir b. Sa'd, babasının şöyle dediğini rivayet
etmektedir:
"Andolsun ben kendimi İslamın üçte biri olarak
görmüşümdür."
Bu Hadis 3727 ve 3858 numara ile gelecektir.
حدثني
إبراهيم بن
موسى: أخبرنا
ابن زائدة:
حدثنا هاشم بن
هاشم بن عتبة
بن أبي وقاص
قال: سمعت سعيد
بن المسيب
يقول:
سمعت
سعد بن أبي
وقاص يقول: ما
أسلم أحد إلا
في اليوم الذي
أسلمت فيه،
ولقد مكثت
سبعة أيام، وإني
لثلث الإسلام.
تابعه
أبوأسامة:
حدثنا هاشم.
[-3727-] Utbe b. Ebi Vakkas dedi ki: Ben Said b.
el-Museyyeb'i şöyle derken dinledim:
Ben Sad b. Ebi Vakkas'ı şöyle derken dinledim: "Benim İslam'a
girdiğim gün, benden başka hiçbir kimse Müslüman olmuş değildir. Yedi gün süre
ile ben İslamın üçte biri olarak kaldım."
حدثنا عمرو
بن عون: حدثنا
خالد بن عبد
الله، عن
إسماعيل، عن
قيس قال:
سمعت
سعدا رضي الله
عنه يقول: إني
لأول العرب رمى
بسهم في سبيل
الله، وكنا
نغزو مع النبي
صلى الله عليه
وسلم وما لنا
طعام إلا ورق
الشجر، حتى إن
أحدنا ليضع
كما يضع البعير
أو الشاة، ما
له خلط، ثم
أصبحت بنو أسد
تعزرني على
الإسلام؟ لقد
خبت إذا وضل
عملي. وكانوا
وشوا بي إلى
عمر، قالوا:
لا يحسن يصلي.
[-3728-] İsmail dedi ki: Sa'd r.a.'i şöyle derken
dinledim:
"Şüphesiz ben Araplar arasında Allah yolunda ok atan ilk
kimseyim. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile birlikte gazaya çıkar ve ağaç
yaprağından başka yiyecek bir şey bulamazdık. Hatta bizden birimiz devenin ya
da koyunun yaptığı gibi kaskatı bir şekilde def-i hacette bulunurduk. Bundan
sonra Esed oğulları kalkmış, İslam dolayısıyla beni ayıplıyor. Dedikleri gibi
ise gerçekten ben hüsrana uğradım ve amelim boşa çıktı demektir."
Onlar onunla ile ilgili Ömer'e bir şeyler söylemiş ve: Güzel namaz
kılmıyor demişlerdi.
Bu Hadis 5412 ve 6453 numara ile gelecektir.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Aşere-i mübeşşere'den birisi olan "Said b. Ebi Vakkas
ez-Zührı'nin menkıbeleri" Künyesi, EbÜ İshak'tır.
"Zühre oğulları Nebi sallalliıhu aleyhi ve sellem'in
deyılarıdır." Çünkü annesi Amine onlardandır. Anne tarafından akrabalar da
dayılardır.
"O (adı) Said b. Malik'tir." Yani EbÜ Vakkas'ın adı
Malik b. Uhey -Uheyb de denilir- b. Abdi Menaf b. Zühre b. KiUıb b. Murre'dir.
Nesebi Nebi sallalliıhu aleyhi ve sellem ile birlikte Kihıb b. Murrelde bir
araya gelmektedir. İkisi arasındaki ata sayısı birbirine yakındır. Annesi,
Süfyan b. Umeyye b. Abdi Şems'in kızı Hamne'dir. Müslüman olmadı. el•-Akik'te
55 yılında vefat etmiştir. Bundan sonra vefat ettiği söylenmiş, 58 yılına kadar
farklı tarihler verilmiştir. Yaklaşık 80 yıl
yaşamıştır. .
"Uhud günü Nebi sallalliıhu aleyhi ve serem benim için
babasını ve annesini bir arada zikretti." Yani, sana feda olsun, derken
ikisini de sözkonusu etti. Bu da "babam, anam sana feda olsun" sözü
ile ifade edilmiştir.
"Ve ben İslamın üçte biri idim." O bunu bu husustaki
bilgisine göre söylemiş. Buna sebep ise işin başında Müslüman olanların
Müslüman olduklarını gizlerneleridir. Muhtemelen diğer iki kişi ile Hatice ve
EbÜ Bekir (r.anhuma)'ı ya da Nebi sallalliıhu aleyhi ve sellem ile Ebu Bekir
r.a.'ı kastetmiş olabilir. O sırada Hatice'nin Müslüman olduğu kesindir. Bu
durumda özelolarak erkekleri sözkonusu etmiş olma ihtimali söz konusu olur
"Ben, Aarapiar arasında ilk akatanım." Bu ok atması,
Ubeyde b. el-Haris b. el-Muttalib seriyesinde olmuştur. Bu seriyede meydana
gelen çarpışma müşriklerle Müslümanlar arasındaki ilk savaş olmuştur.
Resulullah sa!lalliıhu aleyhi ve sellem'in hicretin birinci yılında gönderdiği
ilk seriyedir. O Müslümanlardan bir miktar kimseyi Kureyş kervanının karşısına
çıksınlar diye Rabiğ denilen yere göndermişti. Karşılıklı olarak ok atmışlar
fakat göğüs göğüse gelerek kılıçla savaşmamışlardı. Said ilk ok atan kişi
olmuştu. Bunu ez-Zubeyr b. Bekkar kendi senediyle zikretmiş ve bu rivayetinde
Sa'd'den o gün şu beyti terennüm ettiğini de revayet etmiştir:
"Resulullah sallalliıhu aleyhi ve sellem'e ulaştı mı acaba?
Benim arkadaşlarımı sınanan göğüslerle himaye ettiğim."
"Başka şeyle karışmayan katı" yani aşırı kuru ve
dağınık oluşundan ötürü birbiriyle karışmayan bir şekilde (def-i hacette
bulunurduk.)
"İslam dolayısıyla beni ayıplıyorlar." Bundan dolayı
beni tedib ediyorlar, demektir. Yani onlar bana namazı öğretiyorlar yahut da
ben güzel bir şekilde namaz kılmıyorum diye beni ayıplıyorlar.
Eğer benim onların bana (namazı) öğretmelerine ihtiyacım varsa
"Hüsrana uğradım." demektir. Onun doğru dürüst güzel bir şekilde
namaz kılmadığını iddia eden kimseler ile başından geçenleri anlatan rivayet,
Namazın kılınışı bahsinde geçmiş bulunmaktadır.